Furonkül/Karbonkül, çıban olarakta bilinen bir deri enfeksiyondur. Bakteriler, kıl kökü ve yağ bezi kanalına girerek, basit bir enfeksiyondan yaşamı tehdit edecek kadar şiddetli klinik tablolara yol açabilirler. En sık boyun, ense, kalça, kol ve bacaklarda görülür. Diyabetiklerde ve obezlerde daha sık ortaya çıkar. Kaşıntı, ağrı ve şişlik olabilir.
Furonkül/Karbonkül (ÇIBAN) nasıl oluşur, belirtileri nelerdir?
Sağlıklı insan derisi, hastalık yapan bakteri, virüs ve mantarlara karşı çeşitli yollarla bariyer oluşturur. Bariyer bozulduğunda bakteriler, deri ve mukozadan giriş yapar. Kısa bir süre içerisinde bir ya da birden fazla kıl kökü etrafında birkaç cm çapında sert, ağrılı, kırmızı bir şişlik ortaya çıkar. Bu apsenin dış merkezinde koyu renkli tıkaç, içerisinde ise bakteri, kan ve ölü deri hücrelerinden oluşan bir sıvı vardır. Zamanla büyür, gerginleşir ve ağrısı artar. Genellikle boyun, yüz, ense, omuz, meme ve kalça bölgesine yerleşim gösterir. Birden fazla kıl kökü tutulmuşsa furonküloz adını alır. Sağlıklı genç bireylerde görülse de yaşlı, obez, bağışıklık sistemi zayıf ve diyabeti olanlarda daha sık saptanmaktadır. Enfeksiyon deri altı yağ dokusunu etkilemişse karbonkül olarak tanımlanır. Daha çok kalça, sırt ve boyunda görülür. Ağrı, ateş, genel durum bozukluğu yapabilir, genellikle iz bırakarak iyileşir.
Furonkül/Karbonkül (ÇIBAN) kimlerde daha sık görülür?
• Yaşlılar
• Obezler
• Diyabet hastalığı olanlar
• Bağışıklık sistemi zayıf bireyler
• Bozuk hijyenik koşullarda yaşayanlar
• Sıcak ve nemli iklimlerde yaşayanlar
• Kronik deri hastalığı olanlar
• Böbrek ve karaciğer hastalığı olanlar
Furonkül/Karbonkül (ÇIBAN) nasıl tedavi edilir?
Hastanın istirahat etmesi sağlanmalı, kısa aralıklarla takip edilmelidir. Absenin olgunlaşmasını sağlamak için sıcak pansuman uygulanır, olgunlaşan abse kesi yardımı ile boşaltılır. Antiseptikler, antibiyotikli kremler, ağızdan geniş etkili antibiyotikler, ağrı kesiciler kullanılır. Tekrarlayan furonkül olgularında burunda etken bakterinin taşıyıcılığı araştırılır, gerektiğinde tedavisi yapılır. Tedavi süresi 2-3 haftayı bulmaktadır. Tedaviye uyumun önemi hasta ve yakınlarına açıklanmalıdır.
Furonkül/Karbonkül hastalığında önemli noktalar
• Hastalığın belirtileri ortaya çıktığında en kısa sürede dermatologa başvurulmalıdır.
• Enfeksiyonun yayılmasına neden olacağından abse sıkılmamalı, olgunlaşmadan boşaltılmaya çalışılmamalıdır.
• Furonkül/Karbonkül iyileşene kadar pansumana devam edilmelidir.
• Takip ve tedavisi uygun şekilde yapılmayan hastalarda enfeksiyonun kemik, akciğer ve beyine geçiş gösterebileceği akılda tutulmalıdır.
• Korunmak için şahsi eşyaların paylaşılmamasına, hijyen kurallarına dikkat edilmesine özen gösterilmelidir.
http://turkdermatoloji.org.tr/icerik/detay/210
