Vitiligo, deride pigment kaybından kaynaklanan beyaz alanların görüldüğü, kesin sebebi bilinmeyen bir deri hastalığıdır. En sık yüz, dudak, el, kol, bacak ve genital alanlar olmak üzere vücudun herhangi bir kısmı etkilenebilir. Dünya nüfusunun %1’nde görülür ve erkek, kadın ve tüm ırkları eşit oranda etkiler.

Vitiligo Kimlerde Olur?

Vitiligo; 100 hastada 1 veya 2 kişiyi etkiler; bebeklikten yaşlılığa her yaşta görülebilmekle beraber, hastaların yarısında 20 yaştan önce başlar ve % 20 hastada aile hikayesi vardır.

Vitiligo iç organ hastalığı mıdır? Bulaşıcı mıdır?

Vitiligo herhangi bir iç organ hastalığından kaynaklanmaz; bu sebeple de birçok hastanın genel sağlık durumu iyidir. Vitiligo bulaşıcı değildir.

Vitiligonun sebepleri nelerdir?

Melanin denilen pigment deri, saç ve göz rengini belirler ve melanosit denilen hücrelerde üretilir. Eğer bu hücreler ölürse veya melanin üretemezse, deri daha açık renkli bir hal alır veya tamamen beyaz renkli olur. Bunun neden olduğu bilinmemektedir ama 4 ana teori vardır:

1- Melanositlerin hasarına neden olan genetik anormallik olabilir

2- Vücudun bağışıklık sistemi melanositleri parçalayabilir, pigmenti yabancı cisim olarak algılayıp yıkabilir.

3- Anormal fonksiyon gören sinir hücreleri melanositleri hasarlayabilecek zehirli maddeler yapabilir 4- Pigment üreten hücreler kendilerini yıkabilirler. Pigment yapılırken toksik ürünler üretilebilir ve melanositleri yıkabilir.

Vitiligo nasıl oluşur?

Vitiligoda vücut kendi melanositlerine karşı otoantikorlar yapar ve hasarlandırır; aynı otoantikorlar tiroid gibi başka organlarda da hasara sebep olabilir. Bu nedenle vitiligo ile eş zamanlı başka otoimmun hastalıklar da ortaya çıkabilir. Vitiligo güneş yanığı ile tetiklenebilir. Açık renk tenli kişilerde vitiligolu alanlarla normal deri arasındaki fark yazın daha çok belirginleşirken, daha koyu tenlilerde tüm yıl boyunca vitiligo daha kolay fark edilir.

Vitiligo tanısı nasıl konur?

Deride oluşan beyaz alanlar sadece vitiligoda değil başka hastalıklarda da görülebilir. Bu beyaz alanların ayırıcı tanısı Dermatoloji uzmanı tarafından yapılır. Kesin tanı için gerekirse deri biyopsisi alınabilir ama çoğu zaman klinik olarak beyaz alanların görünümü ile tanı konulabilir.

Vitiligo tedavisi olan bir hastalık mıdır?

Vitiligo tedavi edilebilir bir hastalıktır ancak vitiligonun kesin sebebi bilinmediğinden tedavi sonuçları kişisel farklıklar gösterebilir. Farklı tedavi seçenekleri mevcuttur ve bu tedaviler en az 3 ay kullanılmalıdır. Tedavi seçimi mutlaka Dermatoloji uzmanı ile birlikte kararlaştırılmalıdır.

Vitiligo tedavisinde bitkisel kaynaklı ürünlerin yeri var mıdır?

Bitkisel olduğu söylenilen ancak Sağlık Bakanlığı onayı olmayan hiçbir tedaviyi (hap veya krem) uygulamayınız, mutlaka doktorunuza danışınız.

Vitiligo tedavisinde neler kullanılır?

1- Kremler: Kortizonlu kremler: Yaşa ve tutulum alanına uygun, özellikle erken dönemde kullanılan kortizonlu kremler faydalıdır. Ancak, uzun süre, Dermatolog kontrolünde olmayan kullanım ile deride incelme, damarlanma, sivilce, tüylenme gibi birçok yan etki ortaya çıkabilir. Takrolimus ve pimekrolimus içeren kremler: Tedavide dermatolog kontrolünde kullanılabilir.

2- Fototerapi (Işık tedavisi): Ultraviole ışığının farklı dalga boyları kullanılarak yapılan tedavidir. En sık PUVA, lokal PUVA ve dar band UVB tedavileri kullanılır. Fototerapi mutlaka Dermatolog kontrolü altında yapılmalıdır. Solaryum kozmetik amaçlı kullanılan bir cihazdır, asla tedavi amacı ile kullanılmamalıdır, yanıktan deri kanserine kadar pekçok duruma sebep olabilir.

3- Greftleme: Sağlam deri alanından vitiligo olan alana deri nakli çok az hastada hastada faydalı olmuştur ve birçok ülkede yapılmamaktadır. Genellikle tedavi yapılan yerlerde tam pigmentasyon da oluşmaz.

4- Depigmentasyon tedavisi: Ciddi tutulumu olan bazı hastalarda en iyi çözüm ciltte kalan pigmentin giderilmesi ve derinin tamamen daha beyaz hale getirilmesidir. Monobenzileter denilen kimyasal ile yapılır. Bu tedavinin tamamlanması yaklaşık 1 yılı alır. Pigment kaybı kalıcıdır.

5- Güneşten korunma: Vitiligodaki beyaz alanlar güneşte kolayca yanabilir, bu nedenle en az 30 güneş koruma faktörü içeren güneş koruyucu kremler sürekli kullanılmalıdır. Sadece denize girerken veya güneşlenirken krem uygulaması yeterli olmamaktadır. Güneşlenme doktorunuzun önerdiği süre ve saatlerde olmalıdır. Güneş koruyucu giysi ve güneş gözlüğü kullanılmalıdır.

6- Kamuflaj: Hiçbir tedaviden fayda sağlanamazsa kalıcı makyajla beyaz alanları kapatma şeklinde kamuflaj uygulaması yapılabilir.

7- Psikolojik destek: Vitiligo, kişinin dış görüntüsünü bozan bir hastalık olduğundan, kişilerde stres, kendine güvende azalma, mutsuzluk ve depresyona sebep olabildiği gibi psikolojik faktörler ile artma eğilimi de gösterir, bu yüzden hastaların stresten uzak durmaları, gerekiyorsa bir psikiyatri uzmanından yardım almaları gerekir.

8- Diyet: Vitiligonun diyetle herhangi bir ilişkisi yoktur ancak her durumda önerildiği gibi sağlıklı beslenme vitiligoda da önerimizdir.

Vitiligonun seyri nasıldır?

Hastalık seyri ve şiddeti kişiye göre değişir; genellikle yavaş ilerler, ilerleme bazen durup tekrar devam edebilir; şiddetli olgularda tüm vücudu kaplayabilir. Bazı hastalarda bir miktar renk geri gelir, nadiren de tamamen kendiliğinden düzelir.

http://turkdermatoloji.org.tr/icerik/detay/210